Aandacht voor Maasheggen in Aachener Zeitung

De Maasheggen krijgt ook buiten de landsgrenzen bekendheid, Mede dankzij de Aachener Zeitung dat op 11 oktober jongstleen een paginagroot artikel publiceerde over een wandeling door het Maasheggengebied,
Het artikel is bijgevoegd. 
Voor degenen die de Duitse taal niet beheersen zie onderstaand een vertaling van de tekst.

---

De Maasheggen ontdekken

In elk seizoen fascinerend: een wandeling door het unieke cultuurlandschap langs de Maas — inclusief een overtocht met de veerboot. Hier kun je je heerlijk laten meevoeren. Het wandelnetwerk is overzichtelijk.

Gewoon het wandelpad op, maar eerst met de veerboot de rivier oversteken en de zachte bries voelen — dat gebeurt bij de start van de wandeling in Afferden.
Afferden is een klein dorp aan de Maas, in het noorden van de Nederlandse provincie Limburg. Het heeft een van de weinige veerponten die over de Maas varen.
Het startpunt van onze wandeling is de parkeerplaats bij het kleine aanlegpunt van de veerpont.
Al de (helaas) erg korte overtocht over de Maas – nog geen tien minuten – biedt een prachtig uitzicht op het schilderachtige landschap aan de overkant.
Daar strekt zich een van de oudste cultuurlandschappen van Nederland uit: de Maasheggen.
Sinds 2018 heeft het gebied de status van UNESCO-biosfeerreservaat – op dit moment het enige in Nederland met die titel. Het dient als modelregio voor economische, sociale en ecologische projecten, bijvoorbeeld om de biodiversiteit te bevorderen.

Door het Maasheggengebied loopt een van de 51 wandelroutes die Dietrich Cerff en Margot den Ouden beschrijven in hun wandelgids Nederland (Rother Bergverlag). Zij wandelen een stukje mee.
Dietrich Cerff is bioloog en hoofd van de NABU-natuurstation in Kleve. Voor hem is Nederland een prachtig wandelland.

“Nederland is weliswaar klein en dichtbevolkt, maar heeft heel veel grote natuurgebieden waar je uitgebreid kunt wandelen,”
zegt hij.

Nadat hij al co-auteur was van de eerste editie van de gids, liep hij voor de tweede editie alle wandelingen opnieuw. Dat was nodig, want sommige landschappen waren veranderd, waardoor de route soms moest worden aangepast.

“Dat gebeurt vooral wanneer er een groot watergebied is aangelegd. Dan kan het pad er heel anders uitzien dan tien jaar geleden,”
vertelt Cerff.

Zijn mede-auteur, de Nederlandse Margot den Ouden, maakte haar eigen bijzondere ervaring mee:

“Ik heb mijn eigen land opnieuw leren kennen,” zegt ze. “Nederland wordt als wandelbestemming zwaar onderschat.”
Ze was verrast door de afwisseling van het landschap en roemt vooral de uitgestrekte heidevelden in het noorden en de mooie uiterwaarden langs de rivieren.

Een goed bewaard geheim

Terug naar de Maasheggen — en naar de strakblauwe hemel van die dag.
Aan de overkant van de Maas kom je aan in het Land van Cuijk, een gemeente in Noord-Brabant.
Slechts tien kilometer van de Duitse grens en iets ten zuiden van Nijmegen is dit gebied, met zijn schilderachtige dorpjes en kleine kastelen, nog steeds een verborgen parel.

Langs de Maas volg je eerst de Veerweg.
We horen regelmatig een schip brommen, maar zien het niet door het hoge riet en de oeverbegroeiing — jammer, want dit deel van de route is eerst wat eentonig. De afwisseling komt later.
Alleen de fietsers (“fietser”) vragen af en toe wat oplettendheid, want een deel van het pad is ook fietspad.

Na een paar splitsingen leidt de route van de rivier weg en het heggenlandschap in — een uniek cultuurlandschap.
De Maasheggen vormen het oudste en grootste heggennetwerk van Nederland.
Volgens Cerff vormt dit kleinschalige landschap een opvallend contrast met de wijde, open gebieden die elders in Nederland gebruikelijk zijn.

De heggen doen enigszins denken aan de beukenheggen van de Eifel, maar ze zijn lager en bestaan vooral uit witte en zwarte doornstruiken, geplant als een groot mozaïek in de Maasuiterwaarden — samen goed voor zo’n 300 kilometerheg.

De steeds wisselende uitzichten maken het wandelen bijzonder. De natuur toont hier telkens nieuwe gezichten in licht en schaduw, in de seizoenen van bloei, rijping en verwelking.
Een wandeling hier is te vergelijken met een bezoek aan een museum — een openluchtmuseum vol kamers. In plaats van schilderijen en beelden zie je composities van veld en struik, weiland en boom, omlijst door een groene zoom die in de lente wit bloeit en in de herfst rood kleurt van de bessen.

Soms zie je tinten groen die veranderen met het licht van de zon, of diepe doorkijkjes waar verschillende heggen elkaar overlappen. Op andere plekken lijkt het haast alsof je in de Serengeti bent — ware het niet dat de dode boomstam op een door heggen begrensd grasveld ligt. De magie zit in de details.

Een landschap vol geschiedenis

Al de Romeinen voelden zich hier thuis. Informatiepanelen vertellen over de Via Valentiniana, waarschijnlijk gebouwd in de 1e eeuw na Christus.
Ook de landbouw hier maakte indruk op de Romeinen — al bestonden de Maasheggen toen nog niet; die ontstonden pas in de middeleeuwen.

“De mooiste overblijfselen staan tegenwoordig onder bescherming,”
zegt Margot den Ouden.

De velden worden doorkruist door oude veldpoorten — kleine metalen hekjes die niet alleen charmant zijn, maar ook getuigen van het boerenleven van vroeger.
Omdat er destijds nog geen kadaster bestond, plaatsten boeren een naam op de poort van hun weiland.
De oudste naam die in archieven is teruggevonden, stamt uit 1439.
Ongeveer tien van deze ijzeren poorten zijn opnieuw geplaatst, en er is een toeristische route gepland met digitale informatie over hun geschiedenis.

Het ambacht van de Maasheggenvlechter kent ook een heropleving. Deze vakmensen vlechten levende takken van meidoorns in elkaar tot ondoordringbare heggen, zodat vee binnenblijft en roofdieren buiten.
Een tijdlang was dit vak bijna verdwenen, maar tegenwoordig vindt er zelfs elk jaar een Nederlands kampioenschap Maasheggenvlechten plaats.

Een paradijs voor biologen

De Maasheggen vormen tot vandaag een oase van flora en fauna. In de struiken hoor je voortdurend geritsel en vogelgezang.
Talloze veldplanten groeien op de weiden en akkers.
Voor bioloog Cerff is het een paradijs, vooral door de insecten. Tijdens de wandeling stopt hij regelmatig om kleine kevertjes of blauwe libellen op te merken die over het pad kruipen.

In het laatste deel van de route klimt het pad zachtjes omhoog over een beboste rivierduin — zandig, met veel eiken.
Er valt van alles te ontdekken: holle bomen, kromgegroeide takken en wild struikgewas.
Af en toe moet je door een draaihek — een ijzeren draaipoort — om verder te kunnen.

Kort voor het einde verandert het pad in een groene tunnel, met struiken aan beide kanten en, afhankelijk van het seizoen, een dicht bladerdak of een fijn netwerk van kale takken boven je hoofd.

Hier kun je je heerlijk laten meevoeren zonder bang te zijn de veerboot terug te missen: het padennetwerk is overzichtelijk, en de Maas is altijd een goed oriëntatiepunt.

Bij het wachten op de veerboot terug naar de parkeerplaats denk je nog één keer aan het mozaïek van de Maasheggen — een geslaagde symbiose van natuur en cultuur, een landschap dat nergens anders in Nederland bestaat, zoals Cerff benadrukt.

Informatie en tips

Meer informatie:

• www.maasheggenunesco.com

• www.visitlandvancuijk.com

Wandelroute: rood-gele markering (grotendeels, niet overal). Lengte 10,9 km, duur ca. 2,5 uur.

Bereikbaarheid vanuit Aken:
132 km / ca. 1,5 uur met de auto.
Met de trein tot Venlo, dan buslijn 33 (Venlo–Nijmegen). Halte: Veer naar Sambeek. Reistijd ca. 2,5 uur.

Navigatie en parkeren:
Afferden, Veerweg 8 – kleine parkeerplaats op een paar meter afstand.

Veerpont:

• 1 oktober – 31 maart: ma–vr 6.30–20.30, za 7.30–20.30, zo 9.30–19.00

• 1 april – 30 september: ma–vr 6.30–21.30, za 7.30–21.30, zo 9.00–21.30
  Prijzen: voetgangers/fietsers €1, bromfiets €1,20, motor €1,70, auto €2,20 (passagiers €0,20).

Uitstapjes in de buurt:

• Boxmeer: voormalige katholieke enclave met o.a. Kasteel Boxmeer, Basiliek Sint-Petrus en een karmelietenklooster.

• Cuijk: Museum Ceuclum over de Romeinse geschiedenis en vele vondsten.
  www.museumceuclum.nl

• Sint Anthonis: schilderachtig “kunstenaarsdorp” met rode bakstenen huisjes, abdijkerk en gezellige eetgelegenheden zoals Eetcafé De 3 Burgemeesters.
  www.kunstkring.com