'Kavelruil De Maasheggen voorbeeld voor heel Brabant'
360 hectare grond van eigenaar geruild, verbetering van de verkaveling van landbouwgronden, 150 hectare nieuwe natuur, aanleg van kilometers nieuwe heggen en herstel van oude bestaande heggen; het zijn de opvallendste resultaten van het acht jaar geleden in gang gezette kavelruilproces in De Maasheggen. De aanpak die in het Unesco-gebied De Maasheggen is gevolgd wordt gezien als “een voorbeeld voor heel Brabant”.
Het was niet altijd eenvoudig, erkennen kavelruilcoördinator Gerald Willemsen en Rob Christiaans, programmamanager Maasheggen Unesco. Toch is het gelukt, vooral dankzij de volhardendheid van de betrokken agrariërs, particulieren, terreinbeheerders als Staatsbosbeheer en Vereniging Nederlands Cultuurlandschap en de gemeentelijke en provinciale overheden. “Het was pionieren, maar met veel creativiteit en doorzettingsvermogen hebben we in de afgelopen acht jaar veel kunnen bereiken in De Maasheggen.”
Bij vrijwel alle van in totaal 46 kavelruildossiers waren meerdere partijen betrokken. Bij sommige zelfs meer dan zeven. “Als dan een van de partijen om wat voor reden dan ook dreigde af te haken, moesten we soms helemaal opnieuw beginnen. Het maakte de puzzel die gelegd moest worden ingewikkeld, maar vaak kwamen er samen met de betrokken grondeigenaren toch uit. Al vroeg dat soms veel tijd”, zegt Gerald Willemsen. “Wij wilden dat iedereen erop vooruit zou gaan, ook al was het soms maar een klein beetje. Minstens zo belangrijk was dat het gebied er in zijn totaliteit op vooruit zou gaan.”
Dat laatste is zeker gelukt, vertelden een aantal bij de kavelruilen betrokken agrariërs en particulieren op woensdag 26 november tijdens een afsluitende bijeenkomst in De Duvelshof in Sambeek. Zij wezen niet alleen op de voordelen voor hun eigen bedrijf (“beter bereikbare percelen, meer aaneengesloten ook en soms dichter bij huis”), maar ook op de ontwikkeling van de natuur in De Maasheggen die mede dankzij de kavelruilen een stevige boost heeft gekregen. “De biodiversiteit is duidelijk toegenomen in de afgelopen jaren.”
'Gewoon beginnen'
Dat laatste constateerde ook Mary Fiers, directeur van Groen Ontwikkelfonds Brabant. Waar elders in de provincie het ruilen van kavels maar moeizaam van de grond komt, is het in De Maasheggen juist succesvol verlopen. Dat is vooral te danken aan de pragmatische aanpak waar in De Maasheggen voor is gekozen. Niet te lang blijven hangen in langdurige discussies of in het opstellen van beleidsnotities, maar aan de slag gaan en zo snel mogelijk in gesprek te gaan met potentieel belangstellenden. “De eerste stap van vooruitkomen is beginnen. Het kavelruilproces in De Maasheggen laat zien dat het zo ook werkt”, aldus Fiers. Rob Christiaans vult aan: “Als je in gesprek gaat, komt er altijd iets los. En ook al levert dat misschien niet altijd 100% het resultaat op dat je voor ogen hebt, er komt vaak wél iets tot stand. Vaak een feitelijke kavelruil, maar niet zelden ook meer begrip voor elkaars positie of zelfs nieuwe vormen van samenwerking.”
Onderstaand vind je de presentatie van deze bijeenkomst.
Op de foto de deelnemers aan het panelgesprek met van links naar rechts Jan Martens, Johan Verstegen, Adriaan van Loon, Rob Wientjes, Ruth Bakkenes en Harm Wientjes.
